مین نت یا تست نت؟ رازهای شبکه‌های بلاک چین که باید بدانید!

مین نت چیست؟

مین نت، شبکه اصلی بلاک چین است که در آن تراکنش‌ها و معاملات با دارایی‌های دیجیتال واقعی انجام می‌شود. درواقع مین نت نسخه کاملا عملیاتی یک بلاک چین است که امکان ارسال و دریافت دارایی‌های دیجیتال به صورت دائمی، با داده‌های ثبت شده و تغییرناپذیر را به کاربران می‌دهد.

شبکه‌های اصلی مین نت برای کارکرد فناوری بلاک چین، پشتیبانی از انواع برنامه غیرمتمرکز (dApps) و قرارداد هوشمند (smart contract) اساسی هستند. کاربران از طریق کیف پول‌های بلاک چین با مین نت ارتباط برقرار می‌کنند. همچنین، آن‌ها را قادر می‌سازد تا با ارزهای دیجیتال تراکنش کنند و با dApps تعامل داشته باشند.

توابع مین نت

•       تراکنش‌های دنیای واقعی: شبکه اصلی تراکنش‌های واقعی را امکان‌پذیر می‌کند و اجازه ارسال و دریافت ارزهای دیجیتال، معامله دارایی‌ها و شرکت در فعالیت‌های مالی گوناگون را به کاربران می‌دهد. اینجاست که مهم‌ترین تفاوت شبکه مین نت و تست نت یعنی عمل کردن در یک محیط زنده یا آزمایش مشخص می‌شود.
•       استقرار قراردادهای هوشمند: توسعه‌دهندگان قراردادهای هوشمند را در مین نت راه‌اندازی می‌کنند. این قراردادهای خوداجرا دارای شرایطی خوداجرا هستند که کاربردهای گوناگونی را از خدمات مالی گرفته تا مدیریت زنجیره تامین ارائه می‌دهند.
•   مکانیسم‌های امنیتی و اجماع: شبکه‌های اصلی برای اعتبارسنجی تراکنش‌ها و اطمینان از یکپارچگی بلاک چین خود از اقدامات امنیتی قوی و الگوریتم‌های اجماع بهره می‌برند. دو الگوریتم اجماع رایج عبارت از اثبات کار (PoW) و اثبات سهام (PoS) هستند که توافق همه شرکت‌کنندگان را در مورد وضعیت بلاک چین تضمین می‌کنند.

نمونه هایی از مین نت های محبوب

•       بیت کوین (BTC): مین نت بیت کوین امکان انجام تراکنش‌های همتا به همتا را فراهم می‌کند. سرمایه‌گذاران از خرید بیت کوین به عنوان اولین و شناخته‌شده‌ترین ارز دیجیتال بازار اغلب برای حفظ ارزش استفاده می‌کنند.
•   اتریوم (ETH): اتریوم از قابلیت‌های گسترده برای اجرای قراردادهای هوشمند و پشتیبانی از برنامه‌های غیرمتمرکز برخوردار است، یک پلتفرم پیشرو که توسعه‌دهندگان از تفاوت شبکه مین نت و تست نت برای عرضه انواع توکن‌های ERC20 بهره می‌برند.
•   شبکه هوشمند بایننس (BSC): این مین نت با ارائه سرعت بالا و کارمزدهای پایین، برای انجام تراکنش‌ها، بهره‌گیری از برنامه‌های کاربردی مالی غیرمتمرکز (DeFi) و راه‌اندازی توکن‌ها محبوبیت دارد.

راه‌اندازی شبکه هوش مصنوعی غیرمتمرکز Cocoon بر بستر بلاک‌چین TON

تست نت چیست؟

تست نت یک شبکه آزمایشی بلاک چین است که به عنوان یک شبکه موازی با مین نت عمل می‌کند. این شبکه به طور خاص برای آزمایش و توسعه اولیه ابزارهای دیجیتال عمل می‌کند. اگرچه شبکه آزمایشی، عملکرد شبکه اصلی را تقلید می‌کند، اما در یک محیط جعبه شنی (sandbox) اجرا می‌شود. محیطی که در آن توسعه‌دهندگان می‌توانند به آزمایش نوآوری‌های خود، بدون مخاطرات مرتبط با دارایی‌های واقعی بپردازند.

توابع تست نت

•       تراکنش‌های شبیه‌سازی‌شده: تراکنش‌های موجود در تست نت از توکن‌های آزمایشی و بدون ارزش واقعی استفاده می‌کند. این ویژگی به توسعه‌دهندگان اجازه می‌دهد تا برنامه‌های خود را بدون تحمیل هزینه آزمایش کنند.
•       محیط تست: تفاوت شبکه مین نت و تست نت فضای امنی را برای توسعه‌دهندگان فراهم می‌کند. آن‌ها در این محیط آزمایشی به شناسایی و رفع باگ‌ها، آزمایش ویژگی‌های جدید و اطمینان از عملکرد صحیح برنامه‌های خود می‌پردازند.
•   یادگیری و توسعه: تست نت‌ها برای اهداف آموزشی ارزشمند هستند. زیرا، امکان تمرین ساخت و استقرار برنامه‌های را به توسعه‌دهندگان جدید می‌دهند. آن هم بدون آنکه درگیر پیچیدگی‌ها و خطرات محیط زنده و رئال شوند.

نمونه هایی از تست نت های محبوب

•       تست نت بیت کوین: این شبکه آزمایشی برای بیت کوین به توسعه‌دهندگان اجازه می‌دهد تا بدون استفاده از بیت کوین واقعی، برنامه‌های مبتنی بر بیت کوین خود را آزمایش کنند.
•   اتریوم Sepolia: یک شبکه دمو که برای آزمایش برنامه‌های کاربردی قبل از استقرار و لانچ آن‌ها در شبکه اصلی اتریوم به کار می‌رود. توسعه‌دهندگان و کاربران می‌توانند از تفاوت شبکه مین نت و تست نت برای تعاملات آزمایشی خود بهره ببرند.
•   شبکه آزمایشی زنجیره هوشمند بایننس (BSCT): به توسعه‌دهندگان اجازه می‌دهد تا برنامه‌های خود را در زنجیره هوشمند بایننس آزمایش کنند. این شبکه آزمایشی از کارکرد صحیح برنامه‌ها قبل از راه‌اندازی آن‌ها در شبکه اصلی بایننس اطمینان حاصل می‌کند.

تفاوت شبکه مین نت و تست نت

شبکه‌های بلاک چین از دو محیط اصلی Mainnet و Testnet تشکیل شده‌اند که هر یک نقش و هدف متفاوتی در توسعه و اجرای پروژه بلاک چین دارند. در ادامه به بررسی دقیق تفاوت شبکه مین نت و تست نت می‌پردازیم.

هدف و کاربرد

•   مین نت برای انجام معاملات واقعی با ارزهای دیجیتال ارزشمند استفاده می‌شود و به عنوان بستر اصلی برای فعالیت کاربران عمل می‌کند.
•   Testnet صرفا به منظور توسعه، آزمایش و شناسایی باگ‌ها و نقص‌ها در پروژه‌های بلاک چین استفاده می‌شود.

ارزش دارایی و کارمزد معامله

•   در تفاوت شبکه مین نت و تست نت ارزها ارزش واقعی دارند و هر تراکنش همراه با کارمزد به شبکه پرداخت می‌شود.
•   در تست نت، ارزهای استفاده شده ارزش مادی ندارند و معاملات بدون هیچ کارمزدی صورت می‌گیرد.

امنیت و اعتبار

•   یک تفاوت شبکه مین نت و تست نت این است که شبکه اصلی باید بالاترین استانداردهای امنیتی را برای جلوگیری از سرقت یا تخریب دارایی‌های کاربران رعایت کند.
•   تمرکز اصلی یک شبکه آزمایشی بر یافتن آسیب‌پذیری‌ها، رفع اشکالات و بهبود عملکرد شبکه است. بنابراین تست نت امنیت نهایی و کامل را در بر ندارد.

شناسه و ساختار شبکه

•   هر شبکه اصلی دارای یک بلوک پیدایش (بلوک اول) و شناسه منحصر به فرد است که آن را از شبکه‌های آزمایشی متمایز می‌کند.
•   در تست نت، بلوک‌ها و شناسه‌های اولیه متفاوت هستند. ساختار آن برای تست عملکرد نزدیک به واقعیت بسیار به شبکه اصلی شباهت دارد، اما از نظر واقعی بودن داده‌ها متفاوت است.

تعداد نودها و تراکنش‌ها

•   به دلیل حضور کاربران واقعی، mainnet تعداد نودها و تراکنش‌های بسیار بیشتری نسبت به testnet دارد.
•   شبکه‌های آزمایشی معمولا تعداد محدودی نود و تراکنش دارند، چرا که فقط توسط توسعه‌دهندگان و آزمایش‌کنندگان به کار گرفته می‌شوند.

اجرای پروژه‌های بلاک چین به طور مستقیم در مین نت بدون گذراندن دوره‌های آزمایشی در تست نت می‌تواند منجر به خطاهای جدی و آسیب به شبکه شود. به همین دلیل تفاوت شبکه مین نت و تست نت، شبکه آزمایشی به عنوان یک محیط سندباکس برای آزمایش و تصحیح باگ‌ها طراحی شده است. پس از رفع باگ‌ها، پروژه با اطمینان کامل به شبکه اصلی منتقل می‌شود تا کاربران بتوانند با خیال راحت و بدون خطر از آن استفاده کنند.

انتقال از تست نت به مین نت

حرکت از یک شبکه آزمایشی به یک شبکه اصلی یک نقطه عطف مهم در پروژه‌های بلاک چین و ارزهای دیجیتال است. اگر یک پروژه آزمایشی پایدار و امن بود، انتقال آن به شبکه اصلی برای فعال کردن تراکنش‌های واقعی و عملکرد کامل شبکه ضروری می‌شود.

این انتقال معمولا شامل استقرار پروتکل بلاک چین نهایی، انتقال داده‌های شبکه آزمایشی در صورت نیاز و اطمینان از برقراری تدابیر امنیتی است. توسعه‌دهندگان ممیزی‌های گسترده‌ای را برای تایید صحت قراردادهای هوشمند، اجماع شبکه و مقیاس پذیری در بلاک چین انجام می‌دهند. در ضمن انتقال توکن نیز ممکن است کاربران را ملزم به تعویض توکن‌های شبکه آزمایشی با دارایی‌های شبکه اصلی کند.

چالش‌های تفاوت شبکه مین نت و تست نت در مرحله انتقالی شامل آسیب‌پذیری‌های امنیتی بالقوه، پایداری شبکه و پذیرش کاربران است. ارتباط شفاف با کاربران برای راهنمایی آن‌ها از طریق به‌روزرسانی، ادغام کیف پول ارز دیجیتال و هرگونه تعویض توکن ضروری است.

یک انتقال به‌خوبی اجراشده، امنیت کاربران را تضمین می‌کند، اعتماد به وجود می‌آورد و راه را برای برنامه‌های کاربردی در دنیای واقعی هموار می‌سازد. پروژه‌ها با مدیریت دقیق این فرآیند می‌توانند با موفقیت خود را در اکوسیستم بلاک چین تثبیت کنند و به سمت فرصت‌های جدیدی برای رشد و پذیرش بروند.

چگونگی تشخیص تفاوت شبکه مین نت و تست نت

تشخیص تفاوت شبکه مین نت و تست نت برای توسعه‌دهندگان، کاربران و سرمایه‌گذاران بسیار مهم است تا از سردرگمی و از دست دادن احتمالی سرمایه خود جلوگیری کنند.

۱. شناسه‌های شبکه

شبکه‌های آزمایشی اغلب دارای نام‌های شبکه متمایز هستند (به عنوان مثال، Ethereum’s Goerli، Sepolia، یا Testnet بیت کوین) و از شناسه‌های تفاوت در مقایسه با شبکه‌های اصلی خود استفاده می‌کنند.

۲. ارزش توکن

توکن‌های تست نت هیچ ارزش واقعی ندارند و آزادانه از طریق سایت‌های فاست (faucet) توزیع می‌شوند، در حالی که توکن‌های شبکه اصلی دارای ارزش پولی واقعی هستند و برای تراکنش‌های واقعی در صرافی ارز دیجیتال استفاده می‌شوند.

۳. تفاوت کیف پول و آدرس

بلاک چین ها از فرمت‌های آدرس متفاوتی برای شبکه تست و شبکه اصلی خود استفاده می‌کنند. به عنوان مثال، آدرس‌های بیت کوین تست نت اغلب با «m» یا «n» به جای «۱» یا «۳» در شبکه اصلی شروع می‌شوند.

۴. بلاک چین اکسپلورر

دیگر روش تشخیص تفاوت شبکه مین نت و تست نت توجه ه بلاک چین اکسپلورر است. شبکه‌های اصلی و شبکه‌های آزمایشی دارای مرورگرهای جداگانه هستند (به عنوان مثال، Etherscan برای شبکه اصلی اتریوم در مقابل Goerli Etherscan برای شبکه آزمایشی). این امر به کاربران امکان می‌دهد تا تراکنش‌ها را در شبکه صحیح تایید کنند.

۵. پیکربندی نود

نودها (Nodes) باید برای اتصال به شبکه آزمایشی یا شبکه اصلی، با نقاط پایانی RPC مختلف و شبکه‌های همتا، پیکربندی شوند. آگاهی از این تفاوت‌ها به کاربران و توسعه‌دهندگان کمک می‌کند تا بدون استفاده تصادفی از توکن‌های شبکه آزمایشی یا ارسال وجوه به آدرس‌های اشتباه، با شبکه‌های بلاک چین تعامل مثبت داشته باشند.

جمع بندی

تفاوت شبکه مین نت و تست نت در بلاک چین بسیار اساسی هستند. شبکه اصلی برای تراکنش‌های واقعی و استفاده عمومی طراحی شده است و توکن‌های آن دارای ارزش مالی هستند. در مقابل، شبکه آزمایشی یک محیط دمو است که برای آزمایش و توسعه قراردادها و آزمایش‌های هوشمند بدون ریسک مالی استفاده می‌شود. توکن‌های تست نت هیچ ارزشی ندارند و معمولا از طریق هش‌ها توزیع می‌شوند. تفاوت‌های دیگر شامل شناسه‌های شبکه، آدرس‌ها و مرورگرهای مختلف برای هرکدام است. استفاده صحیح از این شبکه‌ها برای جلوگیری از اشتباهات و خطاهای مالی ضرورت دارد.

منابع

1. trustwallet.com
2. blockchain-council.org
3. shardeum.org

منبع: آکادمی تبدیل