آشنایی با صرافی ورشکسته FTX و سرگذشت آن

صرافی FTX (مخفف Futures Exchange)، یک صرافی ارز دیجیتال و صندوق سرمایه‌گذاری بود که در سال 2019 توسط سام بنکمن-فرید و گری وانگ تأسیس شد. این صرافی به سرعت به یکی از پلتفرم‌های پیشرو در این فضا تبدیل شد که به دلیل نقدینگی بالا، کارمزدهای پایین و ویژگی‌های معاملاتی پیشرفته‌ای که برای معامله‌گران حرفه‌ای و سرمایه‌گذاران بازار جذاب بود، شناخته می‌شد.

نکته مهم: این مطالب به توضیح صرافی FTX قبل از ورشکستگی آن مربوط است و در حال حاضر صرافی FTX غیر فعال است.

صرافی FTX چیست؟

صرافی FTX یک صرافی متمرکز ارز دیجیتال و یکی از بزرگترین پلتفرم‌ها برای خرید و فروش ارز دیجیتال بود که متخصص در بازاهای نقدی، مشتقات، گزینه‌ها، نوسانات و محصولات اهرمی بود. در جولای 2021، این شرکت بیش از یک میلیون کاربر داشت و سومین صرافی بزرگ ارزهای دیجیتال از نظر حجم بود. از نوامبر 2022، FTX سومین صرافی بزرگ ارز دیجیتال با حجم معاملات فعال 10 میلیارد دلار و ارزش گذاری 32 میلیارد دلار بود. در آنتیگوا و باربودا ثبت شد و دفتر مرکزی آن در باهاما است.

FTX به سرعت رشد کرد تا از طریق خریدهای سطح بالا از رقبای خود، مانند Liquid Global، LedgerX و Blockfolio، پیشی بگیرد. FTX از کمپین‌های بازاریابی مانند تبلیغات Super Bowl، تاییدیه افراد مشهور و حق نام‌گذاری در عرصه Miami Heat استفاده کرد. این کمپین‌های بازاریابی وعده می‌داد که مردم می‌توانند پول خود را در این حساب‌ها بگذارند و بازدهی بالاتری نسبت به میانگین بانک‌ها کسب کنند.

بنیانگذاران صرافی FTX چه کسانی بودند؟

این شرکت در سال 2019 توسط سام بنکمن-فرید، فارغ‌التحصیل موسسه فناوری ماساچوست (MIT) و معامله‌گر سابق صندوق‌های سرمایه‌گذاری بین‌المللی جین استریت کپیتال (ETF) و گری وانگ، تأسیس شد.

شهرت بانکمن-فرید به عنوان یک تاجر و کارآفرین موفق به رشد اولیه و پذیرش FTX کمک کرد. مشارکت او در شرکت Alameda Research و FTX او را به عنوان یک بازیگر برجسته در بخش ارز دیجیتال و تجارت معرفی کرد.

نکته مهم: سام بنکمن-فرید، مدیر عامل سابق FTX در 2 نوامبر 2023 به اتهامات جنایی کلاهبرداری، توطئه و پولشویی در دادگاه فدرال نیویورک محکوم و در مارس 2024، او به 25 سال زندان و پرداخت 11 میلیارد دلار محکوم شد.

اهداف پروژه FTX چه بود؟

صرافی FTX پس از تأسیس، به سرعت به عنوان یک صرافی ارزهای دیجیتال به شهرت رسید. هدف این پلتفرم ارائه انواع محصولات معاملاتی مانند معاملات آتی، معاملات اختیاری، معاملات لحظه‌ای و سهام توکن شده به معامله‌گران بود. FTX به دلیل رابط کاربر پسند، ویژگی‌های معاملاتی پیشرفته و تاکید بر حمایت از مشتری مشهور بود.

همانطور که بازار ارزهای دیجیتال رشد کرد، FTX طیف گسترده‌ای از ابزارها را برای معامله‌گران فراهم کرد تا به آنها کمک کند تا مشکلات تجارت دارایی دیجیتال را حل کنند. FTX از زمان آغاز به کار به دلیل هدف بلندپروازانه و رویکرد منحصر به فرد خود برای ارائه راه حل‌های معاملاتی جامع شناخته شده بود.

صرافی FTX چه خدمات ارائه می‌داد؟

صرافی FTX در روزهای اولیه خود، به سرعت مورد توجه معامله‌گران حرفه‌ای قرار گرفت و منجر به رشد سریع این صرافی شد. FTX به سرعت به یکی از پلتفرم‌های پیشرو در صنعت تبدیل شد وعلاوه بر تجارت اصلی خود، طیف وسیعی از خدمات را ارایه می‌داد.

وام دهی FTX

FTX از عرضه 106 دارایی پشتیبانی می‌کرد که کمترین بازدهی برای دارایی‌های وام دهی، 0.88٪ در سال برای BTC و بالاترین بازدهی 90٪ در سال برای AXS بود.

پرداخت FTX

FTX Pay یک پردازشگر پرداخت کم هزینه است که به کاربران امکان می‌دهد به راحتی از محتوا، محصولات یا خدمات خود بدون نیاز به راه‌اندازی حساب بانکی یا تکیه بر پردازشگرهای پرداخت سنتی مانند PayPal کسب درآمد کنند. در همین حال، مشتریان از راحتی پرداخت برای محصولات و خدمات با وجوه واریز شده در حساب FTX خود بهره‌مند می‌شوند.

کارت نقدی FTX

کارت نقدی FTX یک ویزا کارت ویژه است که منحصراً توسط FTX ساخته شده است. نکته مهم در مورد این کارت نقدی این است که FTX کارمزدی دریافت نمی‌کرد.

با کارت پرداخت FTX، دیگر لازم نبود قبل از پرداخت از کریپتو به فیات مبادله کنید، زیرا FTX به طور خودکار این کار را در زمان پرداخت انجام می‌داد.

FTX NFTs

صرافی FTX یک بازار NFT، برپایه Solana راه‌اندازی کرد. FTX همچنین 2% کارمزد مبادله را از فروشنده دریافت می‌کرد.

مزایا و معایب صرافی FTX چه بود؟

FTX یکی از بهترین صرافی‌ها در بازار ارزهای دیجیتال که دارای مزایا و معایبی بود. در اینجا برخی از ارزیابی‌های بی‌طرفانه FTX آورده شده است:

مزایای FTX

• پشتیبانی از بیش از 300 ارز دیجیتال
• کارمزد معاملاتی کم با برنامه‌های تخفیف.
• کارمزد صفر برای واریز و برداشت انواع توکن‌ها (استیبل کوین‌های USD + توکن‌های SPL).
• حمایت از دارندگان FTT (توکن بومی FTX)
• انواع گزینه‌های معاملاتی
•  پشتیبانی از بازار NFT
•  توسعه برنامه‌های کاربردی در دسکتاپ و موبایل

معایب FTX

• یک رابط حرفه‌ای با بسیاری از ویژگی‌های پیچیده که برای کاربران جدید رمزارز استفاده از آن دشوار بود.
• پشتیبانی از چت آنلاین وجود نداشت.

ورشکستگی صرافی FTX

در نوامبر 2022، سقوط صرافی FTX ده روز به طول انجامید، از 2 نوامبر شروع و در 12 نوامبر به پایان رسید. این رخداد با مقاله CoinDesk و ترازنامه‌ی‌ فاش شده آغاز شد. بایننس در ابتدا اعلام کرد که تمام توکن‌های FTT خود را به دلیل مدیریت نادرست و مبهم وجوه می‌فروشد.

ارزش FTT به طور قابل توجهی کاهش یافت و باعث شد مشتریان FTX از حساب خود پول برداشت کنند. در طی این برداشت انبوه، صرافی FTX میلیاردها دلار از دست داد. Bankman-Fried به Alameda Research دستور داد تا دارایی‌هایی را بفروشد تا سرمایه مورد نیاز ناشی از برداشت‌ها را پوشش دهد و همچنین به دنبال تامین مالی برای پوشش شکاف حدود 8 میلیارد دلاری بود.

در 8 نوامبر، FTX با حذف گزینه برداشت به صورت آنلاین، خارج کردن پول از پلتفرم را مسدود کرد و صدها هزار مشتری به پول خود دسترسی نداشتند. زمانی که FTX نتوانست شکاف 8 میلیارد دلاری را پرداخت کند، شرکت اعلام ورشکستگی کرد.

صرافی FTX به دلیل سوءمدیریت وجوه، کمبود نقدینگی و حجم زیاد برداشت از کار افتاد. بایننس اعلام کرد که FTX را برای جلوگیری از سقوط بازار بزرگتر خریداری می‌کند، اما با انتشار گزارش‌های خبری بیشتر در مورد سوء استفاده از وجوه مشتریان، منصرف شد.

چه معاملاتی در صرافی اف ‎تی‎ ایکس انجام می‌شد؟

• معاملات اسپات: معاملات اسپات اساسی‌ترین عملکردی است که هر صرافی باید داشته باشد. روشی ساده جهت خرید و فروش مستقیم ارزهای مختلف مانند BTC یا ETH است.
• معامله مارجین : معاملات مارجین بسیار شبیه به معاملات نقطه‌ای است. تنها تفاوت این است که تجارت مارجین به شما امکان می‌دهد سرمایه بیشتری را برای افزایش موقعیت خود وام بگیرید، در حالی که معامله نقطه‌ای این کار را نمی‌کند.
• معاملات آتی : آتی نوعی محصول معاملاتی مشتقه است. معاملات آتی شامل توکن‌ها یا ارزهای دیجیتال نمی‌شود، بلکه شامل قراردادهایی می‌شود که ارزش دارایی پایه را حفظ می‌کنند. به این ترتیب، کاربران قراردادهای خود را در معاملات آتی معامله می‌کنند، نه مستقیماً خود توکن‌ها.

FTX از تعداد زیادی قراردادهای آتی دائمی پشتیبانی می‌کرد. از آنجایی که آنها قرارداد هستند و نه دارایی، ارزش آنها می‌تواند بسیار متنوع باشد. به عنوان مثال، FTX حتی شاخص‌هایی مانند ALT (شاخص آلتکوین) یا DEFI (شاخص DeFi) را به عنوان ارزش اساسی این قراردادها فعال می‌کرد.

• سهام توکن شده : FTX همچنین سهام توکن شده را به عنوان دارایی‌های مشتقه منتشر می‌کرد. سهام‌های مختلفی مانند TSLA (تسلا)، AMZN (آمازون)، یا TWTR (توئیتر) نیز برای خرید در FTX در دسترس بودند. قیمت آنها با قیمت‌های موجود در بازار سهام اصلی یکسان بود.

• توکن‌های اهرمی : توکن‌های اهرمی دارایی‌های ERC-20 هستند که ارزش اهرمی ذاتی دارایی‌های اصلی را دارند. توکن‌های اهرمی مشابه قراردادهای آتی دائمی عمل می‌کنند و تنها تفاوت آن‌ها این است که ریسک انحلال را بر کاربران تحمیل نمی‌کنند.

MOVE: قراردادهای MOVE به معامله‌گران این امکان را می‌دهد تا بدون توجه به جهت و با استفاده از نوسان، روی نوسانات قیمت یک رمز ارز معامله کنند.

آیا صرافی ftx امنیت لازم را داشت؟

برای باز کردن یک حساب FTX و برداشت، این شرکت از مشتریان خواسته بود تا حساب‌های خود را با احراز هویت دو مرحله‌ای (2FA) و ترکیب رمز عبور با الزامات کاراکتر پیچیده ایمن کنند. در صورت تغییر رمز عبور حساب یا اطلاعات 2FA، برداشت‌ها قفل می‌شدند.

کاربران ثبت‌شده می‌توانند لاگین‌های سفارشی را به حساب‌های فرعی واگذار کنند و مجوزهای امنیتی را تعیین کنند که مشخص می‌کند کدام آدرس‌های پروتکل اینترنت (IP) یا کیف پول ارزهای دیجیتال می‌توانند با یک حساب تراکنش کنند. حساب‌های فرعی به چندین کاربر امکان دسترسی به یک حساب را با سطوح مجوز و قابلیت‌های برداشت قابل تنظیم می‌داد. امتیازات فقط خواندنی به کاربر اجازه می‌دهد فعالیت‌های تاریخی را مشاهده کند اما هیچ معامله‌ای انجام ندهد.

FTX از خدمات انطباق ضد پولشویی در زمان واقعی برای نظارت بر فعالیت کاربران و اطلاع صاحبان حساب‌ها برای تأیید بیشتر در صورت شناسایی سپرده‌های بزرگ و تراکنش‌های غیرعادی استفاده کرد. مشتریان باید هویت خود را از طریق فرآیند «مشتری خود را بشناسید» (KYC) تأیید می‌کردند تا قابلیت‌های کامل معاملات، سپرده و برداشت را به دست آورند.

برای کیف پول‌های سرد و گرم که زیربنای همه دارایی‌های صرافی هستند، FTX ادعا کرد که چندین لایه نظارت امنیتی دارد و ضررهای ناشی از قطع و هک در سراسر سیستم را می‌توان با صندوق نقدینگی FTX Backstop جبران کرد که گفته می‌شود از می ۲۰۲۱ به ارزش تقریبی ۲۰۰ میلیون دلار است.

منبع: کریپتونگار