۲۰۲۵ در کریپتو چه گذشت؟ جمع‌بندی سال و آمادگی برای ۲۰۲۶

سال ۲۰۲۵ یک سال حیاتی و نقطه عطفی برای ارزهای دیجیتال بود. این سال، دورانی بود که فناوری رمزارزها از یک موضوع تخصصی و حاشیه‌ای به یک بازیگر اصلی در عرصه مالی و سیاسی جهانی تبدیل شد. دیگر نمی‌شد آن را نادیده گرفت. از راهروهای کاخ سفید گرفته تا صندوق‌های بازنشستگی بزرگ، همه درباره بیت‌کوین، استیبل‌کوین‌ها و قوانین جدید صحبت می‌کردند.

۱. برخورد سیاست و رمزارز: از میم‌کوین‌ها تا قوانین کاخ سفید

در سال ۲۰۲۵، سیاست و دنیای رمزارزها به شکلی بی‌سابقه با یکدیگر تلاقی کردند. با روی کار آمدن دونالد ترامپ به عنوان رئیس جمهور آمریکا، رویکرد دولت به دارایی‌های دیجیتال کاملاً تغییر کرد و این فناوری به یکی از موضوعات اصلی بحث‌های سیاسی تبدیل شد.

تب میم‌کوین‌های سیاسی

در ابتدای سال، شاهد ظهور پدیده‌ای عجیب بودیم: میم‌کوین‌های سیاسی. این توکن‌ها که اغلب هیچ کاربرد واقعی نداشتند، به ابزاری برای شرط‌بندی روی احساسات و رویدادهای سیاسی تبدیل شدند.

نهنگ معروف بیت‌کوین روی رشد قیمت بیت‌کوین، اتریوم و سولانا شرط‌بندی می‌کند

• داستان $TRUMP: این میم‌کوین که همزمان با مراسم تحلیف ترامپ راه‌اندازی شد، بحث‌های زیادی را در جامعه رمزارزها به راه انداخت. برخی معتقد بودند که این توکن نقدینگی را از پروژه‌های واقعی خارج می‌کند و چهره‌ای سفته‌بازانه از رمزارزها به نمایش می‌گذارد. دیگران اما آن را نشانه‌ای قدرتمند از پذیرش عمومی می‌دانستند و معتقد بودند که هیچ چیز بهتر از یک میم‌کوین مرتبط با رئیس‌جمهور آمریکا، نفوذ فرهنگی این فضا را نشان نمی‌دهد.
• رسوایی $LIBRA: تنها چند هفته بعد، رسوایی میم‌کوین $LIBRA نشان داد که این بازی چقدر می‌تواند خطرناک باشد. پس از اینکه خاویر میلی، رئیس جمهور آرژانتین، در شبکه‌های اجتماعی از این توکن حمایت کرد، قیمت آن به شدت افزایش یافت. اما تنها چند ساعت بعد، با سقوط بیش از ۹۰ درصدی، بیش از ۲۵۰ میلیون دلار از پول سرمایه‌گذاران از بین رفت. میلی بعداً آن پست را حذف کرد و گفت که از جزئیات پروژه آگاه نبوده است، اما دیگر برای جلوگیری از ضرر دیر شده بود.

این رویدادها نشان دادند که میم‌کوین‌ها می‌توانند به ابزارهای خطرناکی برای سفته‌بازی سیاسی تبدیل شوند و اعتماد سرمایه‌گذاران خرد را از بین ببرند.

قانون GENIUS، اولین چارچوب قانونی جامع آمریکا

در میان این هیاهو، دولت ترامپ یک قدم تاریخی برداشت. در ۱۸ ژوئیه، قانون GENIUS به امضا رسید که اولین چارچوب قانونی فدرال و جامع برای دارایی‌های دیجیتال در تاریخ آمریکا بود. این قانون سه پیامد بسیار مهم برای بازار داشت:

1. قوانین شفاف برای استیبل‌کوین‌ها: این قانون شرکت‌هایی مانند Circle (ناشر استیبل‌کوین معروف USDC) را ملزم کرد که به ازای هر توکن خود، یک دلار واقعی در ذخایر بانکی نگهداری کنند. این شفافیت، امنیت و اعتبار استیبل‌کوین‌ها را به شدت افزایش داد و آن‌ها را به ابزارهای پولی قابل اعتماد تبدیل کرد.
2. پایان دوران سردرگمی: تا پیش از این، شرکت‌های رمزارزی نمی‌دانستند باید از کدام قوانین پیروی کنند و دولت اغلب با شکایت‌های قضایی آن‌ها را غافلگیر می‌کرد. قانون GENIUS به این سردرگمی پایان داد و یک نقشه راه مشخص برای فعالیت قانونی در آمریکا ایجاد کرد.
3. جذب سرمایه‌گذاران بزرگ: با وجود قوانین شفاف، عدم قطعیت قانونی که بزرگترین مانع برای ورود موسسات مالی بزرگ بود، از بین رفت. این قانون راه را برای ورود بانک‌ها، صندوق‌های سرمایه‌گذاری و غول‌های مالی به بازار رمزارزها هموارتر کرد.

در حالی که واشنگتن در حال وضع قوانین جدید بود، خود بازار در حال تجربه یکی از بزرگترین فراز و نشیب‌های تاریخ خود بود.

۲. اوج ۱۲۶ هزار دلاری بیت‌کوین و سقوط بزرگ

در تاریخ ۶ اکتبر ۲۰۲۵، بیت‌کوین با ثبت قیمت ۱۲۶,۰۳۸ دلار، رکورد تاریخی جدیدی را به نام خود ثبت کرد. این رشد انفجاری، بازار را در شور و هیجان فرو برد، اما دلایل آن بسیار عمیق‌تر از هیجانات کاربران عادی بود.

چرا بیت‌کوین رکورد زد؟

این رشد خیره‌کننده، نتیجه ورود بازیگران بزرگ، شفافیت قانونی و تغییرات ساختاری در اقتصاد جهانی بود.

شفافیت قانونی که به واسطه قانون GENIUS ایجاد شد، به موسسات بزرگ اعتماد به نفس لازم را داد تا میلیاردها دلار سرمایه را از طریق محصولاتی مانند ETFها به بازار تزریق کنند.

سقوط ۱۰ اکتبر: روزی که اهرم (Leverage) بازار را شکست

تنها چهار روز پس از ثبت رکورد تاریخی، بازار سقوطی بی‌رحمانه را تجربه کرد که به “جمعه سیاه” رمزارزها معروف شد. اما دلیل این سقوط چه بود؟

• اهرم (Leverage) چیست؟ به زبان ساده، اهرم یعنی قرض گرفتن پول برای انجام معاملات بزرگتر. برای مثال، شما با ۱۰۰ دلار و اهرم ۱۰ برابری، می‌توانید یک معامله ۱۰۰۰ دلاری باز کنید. این کار هم سود و هم ضرر شما را ۱۰ برابر می‌کند.

برخلاف تصور اولیه، دلیل اصلی این سقوط یک مشکل داخلی در بازار نبود. جرقه این آتش‌سوزی توسط یک خبر سیاسی زده شد: اعلام تعرفه‌های تجاری جدید آمریکا علیه چین. این خبر باعث یک افت اولیه در قیمت‌ها شد. اما بازار به دلیل اشباع شدن از معاملات اهرمی، مانند یک انبار باروت بود. معامله‌گران بیش از حد خوش‌بین، با پول‌های قرضی سنگین وارد بازار شده بودند. با کاهش قیمت ناشی از خبر تعرفه‌ها، موقعیت‌های آن‌ها به صورت خودکار بسته شد (لیکویید شد) و این اتفاق مانند یک دومینو، باعث سقوط زنجیره‌وار و شدید قیمت‌ها در عرض چند ساعت شد.

این سقوط نشان داد که امروزه، نوسانات بازار رمزارزها بیشتر تحت تأثیر معاملات مشتقه و اهرمی است تا خرید و فروش عادی.

اما نوسانات بازار تنها خطر موجود نبود؛ در سال ۲۰۲۵، تهدیدهای امنیتی به سطحی بی‌سابقه رسیدند.

۳. بزرگترین سرقت تاریخ رمزارز: هک ۱.۵ میلیارد دلاری صرافی Bybit

در ۲۱ فوریه، خبری تکان‌دهنده بازار را لرزاند: صرافی بزرگ Bybit قربانی بزرگترین هک یک صرافی در تاریخ رمزارزها شده بود. این رویداد، ضعف‌های جدیدی را در امنیت اکوسیستم آشکار کرد.

جزئیات کلیدی این هک به شرح زیر بود:

• مبلغ سرقت شده: ۴۰۱,۰۰۰ اتریوم (ETH) که در آن زمان ارزشی معادل ۱.۵ میلیارد دلار داشت.
• عامل هک: گروه لازاروس (Lazarus Group)، یک گروه هکری بسیار پیشرفته که به دولت کره شمالی وابسته است.
• روش هک: این هک یک اتفاق بسیار مهم بود، زیرا ضعف در قرارداد هوشمند نبود. هکرها با نفوذ به سیستم‌های داخلی صرافی و فریب دادن کارکنان، توانستند یک تراکنش جعلی را از یک کیف پول سرد (Cold Wallet) تأیید کنند. کیف پول‌های سرد امن‌ترین روش نگهداری دارایی‌ها به شمار می‌روند، زیرا به اینترنت متصل نیستند.

این هک ثابت کرد که حتی امن‌ترین روش‌های نگهداری نیز اگر فرآیندهای عملیاتی و انسانی دچار خطا شوند، آسیب‌پذیر هستند. با این حال، تیم Bybit با مدیریت بحران شفاف و قاطعانه و باز نگه داشتن امکان برداشت وجه، توانست تا حد زیادی اعتماد را به بازار بازگرداند و یک درس مهم در زمینه واکنش به بحران ارائه داد. آمارها نشان داد که کره شمالی در سال ۲۰۲۵ به تنهایی بیش از ۲ میلیارد دلار رمزارز به سرقت برده است، که این موضوع امنیت در فضای رمزارز را به یک مسئله امنیت ملی تبدیل کرده است.

با وجود این اخبار نگران‌کننده، فناوری زیربنایی رمزارزها در سال ۲۰۲۵ به بلوغ خود ادامه داد و محصولات جدید و هیجان‌انگیزی معرفی شدند.

۴. رویدادهای مهم دیگر: بلوغ بی‌سروصدای اکوسیستم

علاوه بر عناوین خبری بزرگ، تحولات مهمی در زیرساخت‌های دنیای رمزارز رخ داد که شاید کمتر دیده شدند، اما آینده این صنعت را شکل خواهند داد.

• راه‌اندازی ETFهای جدید (مانند سولانا): پس از موفقیت صندوق‌های قابل معامله (ETF) برای بیت‌کوین و اتریوم، این محصولات برای ارزهای دیگری مانند سولانا (SOL) نیز راه‌اندازی شدند. این اتفاق به سرمایه‌گذاران سنتی اجازه داد تا به راحتی و از طریق حساب‌های کارگزاری معمولی خود، روی طیف وسیع‌تری از پروژه‌های رمزارزی سرمایه‌گذاری کنند و نیازی به مدیریت کیف پول‌های پیچیده نداشته باشند.
• ارتقاهای مهم اتریوم (Petra و Fusaka): شبکه اتریوم، که میزبان هزاران برنامه غیرمتمرکز است، با دو به‌روزرسانی مهم به نام‌های Petra و Fusaka، بسیار کارآمدتر و ارزان‌تر شد. این ارتقاها باعث شد تا هزینه تراکنش‌ها (که به آن Gas Fees گفته می‌شود) به پایین‌ترین سطح خود از سال ۲۰۱۷ برسد. در نتیجه، استفاده از برنامه‌ها و بازی‌های مبتنی بر اتریوم برای کاربران عادی بسیار مقرون‌به‌صرفه‌تر شد.

نتیجه‌گیری: از ۲۰۲۵ چه درسی گرفتیم؟

سال ۲۰۲۵ سالی بود که رمزارزها از مرحله نوجوانی عبور کردند و وارد دنیای بزرگسالان شدند. این بلوغ با چالش‌ها و درس‌های بزرگی همراه بود. اگر بخواهیم مهم‌ترین درس‌های این سال را خلاصه کنیم، به این سه مورد می‌رسیم:

1. رمزارز دیگر یک دنیای جدا نیست: اکنون به شدت با سیاست جهانی، قوانین دولتی و بازارهای مالی سنتی گره خورده است. یک تصمیم در واشنگتن می‌تواند به اندازه یک نوآوری فنی، بر قیمت‌ها تأثیر بگذارد.
2. نهادها و موسسات بزرگ وارد شده‌اند: سرمایه‌گذاران اصلی بازار دیگر فقط افراد عادی و علاقه‌مندان به فناوری نیستند، بلکه بانک‌ها، صندوق‌های سرمایه‌گذاری و حتی دولت‌ها هستند که با سرمایه‌های عظیم خود، جهت بازار را تعیین می‌کنند.
3. ریسک‌ها واقعی و بزرگ هستند: از نوسانات شدید ناشی از معاملات اهرمی گرفته تا هک‌های پیچیده توسط گروه‌های دولتی، خطرات مالی این فضا بسیار جدی‌ هستند.

با نگاه به آینده، انتظار می‌رود که در سال ۲۰۲۶ تمرکز اصلی بر روی اجرای قوانین جدید و تلاش برای ایجاد ارتباطی مستقیم‌تر میان ارزش توکن‌ها و درآمد واقعی پروتکل‌های زیربنایی آن‌ها باشد. دنیای رمزارزها به تکامل خود ادامه خواهد داد و درس‌های سال ۲۰۲۵، نقشه راه این مسیر خواهد بود.