اتریوم یا کاردانو؟ مقایسه دو غول بلاکچین برای انتخاب بهترین گزینه سرمایه‌گذاری

در دهه‌ی اخیر، فناوری بلاکچین با معرفی پروژه‌های نوآورانه، چهره‌ای تازه از اقتصاد غیرمتمرکز ترسیم کرده است. در میان این پروژه‌ها، اتریوم (ETH) و کاردانو (ADA) به‌عنوان دو رقیب اصلی همواره در مرکز توجه سرمایه‌گذاران و توسعه‌دهندگان قرار داشته‌اند.

هر دو به دنبال رفع چالش‌های نسل نخست بلاکچین هستند، اما با رویکردهایی متفاوت: اتریوم با تمرکز بر گسترش قراردادهای هوشمند و مقیاس‌پذیری شبکه، و کاردانو با تکیه بر تحقیقات علمی و معماری لایه‌ای برای ایجاد زیرساختی پایدار و ایمن. در این مقاله به مقایسه جامع این دو پلتفرم می‌پردازیم تا مشخص شود کدام‌یک می‌تواند انتخاب مناسب‌تری برای سرمایه‌گذاری بلندمدت باشد.

اتریوم؛ پیشگام قراردادهای هوشمند

بنیانگذاران اتریوم، «ویتالیک بوترین» (Vitalik Buterin) و تیمی از توسعه‌دهندگان مستقر در سوئیس هستند که این پروژه را در سال ۲۰۱۵ با هدف ایجاد پلتفرمی فراتر از انتقال ارزش راه‌اندازی کردند. آن‌ها می‌خواستند بستری بسازند که بتوان روی آن برنامه‌های غیرمتمرکز نوشت. اتریوم در سال‌های ابتدایی مانند بیت کوین، از مکانیسم «اثبات کار» (PoW) استفاده می‌کرد، اما در سپتامبر ۲۰۲۲ با اجرای به‌روزرسانی «مرج» (The Merge)، مکانیسم اجماع خود را به «اثبات سهام» (PoS) تغییر داد. این تغییر، مصرف انرژی شبکه را بیش از ۹۹درصد کاهش داد و زمینه ارتقای مقیاس‌پذیری را فراهم کرد.

اتریوم طی سال‌های اخیر بزرگ‌ترین اکوسیستم قراردادهای هوشمند بوده است. از تشکیل صرافی‌های غیرمتمرکز گرفته تا خدمات مالی غیرمتمرکز (DeFi)، بازی‌های بلاکچینی و توکن‌های غیرمثلی (NFT)، همه و همه ابتدا روی این شبکه پا به عرصه گذاشتند. به همین دلیل، بیشتر توسعه‌دهندگان و شرکت‌های بزرگ ترجیح داده‌اند روی بستر اتریوم فعالیت کنند؛ هرچند کارمزدهای بالای شبکه و محدودیت ظرفیت تراکنش‌ها باعث شده بود کاربران به دنبال راهکارهای لایه دوم (Layer2) بگردند.

کاردانو؛ رویکرد دانشگاهی و معماری لایه‌ای

بنیانگذار کاردانو، چارلز هاسکینسون (Charles Hoskinson) است که یکی از هم‌بنیان‌گذاران اولیه اتریوم بود. او این پروژه را در سال ۲۰۱۷ با هدف رفع معضلات مقیاس‌پذیری و امنیت معرفی کرد. معماری کاردانو شامل دو لایه است: 

• «لایه تسویه» (Settlement Layer) برای انجام تراکنش‌های ADA 
• «لایه محاسبه» (Computation Layer) برای قراردادهای هوشمند.

چنین ساختاری به پروژه اجازه می‌دهد بدون اختلال در کلیت شبکه، قابلیت‌های جدید اضافه کند و در صورت لزوم ارتقا یابد. کاردانو همچنین از مکانیسم PoS خاص خود با نام «اوروبوروس» (Ouroboros) بهره می‌برد که بر مبنای پژوهش‌های دانشگاهی طراحی شده است.

برخلاف اتریوم که ابتدا به‌صورت اثبات کار آغاز شد و بعدها به اثبات سهام انتقال یافت، کاردانو از ابتدا با PoS ساخته شده بود. روش انتخاب تولیدکنندگان بلاک در کاردانو بر مبنای وزن سهام است؛ به این معنا که هر چه افراد ADA بیشتری در اختیار داشته باشند، شانس بیشتری برای تولید بلاک جدید دارند. این سازوکار باعث کاهش مصرف انرژی می‌شود و نیاز به سخت‌افزارهای قدرتمند را مرتفع می‌کند.

مقایسه مکانیسم‌‌های اجماع اتریوم و کاردانو

اتریوم پس از مرج، از مکانیسم PoS استفاده می‌کند. به بیان ساده، افرادی که حداقل ۳۲ واحد اتریوم در شبکه قفل کنند، می‌توانند در نقش «اعتبارسنج» (Validator) بلاک‌ها را اعتبارسنجی و پاداش دریافت کنند. برای افزایش امنیت، شبکه مقررات سفت‌وسختی در نظر گرفته است: اگر اعتبارسنج رفتار مخرب انجام دهد، بخشی از سهام او کاهش می‌یابد (Slashing). پاداش‌ها نیز متغیر و براساس شرایط شبکه‌ هستند. طبق آمارهای سه‌ماهه دوم ۲۰۲۵، حدود یک میلیون اعتبارسنج فعال در شبکه اتریوم وجود دارد و بیش از ۳۲ میلیون اتر (حدود ۲۷ درصد از عرضه)، سهام‌گذاری شده است.

در مقابل، کاردانو از الگوریتم «اوروبوروس پراوس» (Ouroboros Praos) بهره می‌برد. در این الگوریتم نیازی به حداقل ADA برای شرکت در اعتبارسنجی نیست و کاربران می‌توانند حتی با مقادیر کم، سهام خود را به استخرها واگذار کنند. تعداد استخرهای فعال کاردانو در اوایل ۲۰۲۵ حدود ۲۷۷۲ مورد گزارش شده است و نزدیک به ۷۰ درصد از کل عرضه ADA در سهام‌گذاری مشارکت دارند. کاردانو برخلاف اتریوم هیچ مجازات اسلشینگی ندارد و خروج از سهام‌گذاری بلافاصله امکان‌پذیر است.

تفاوت‌ معماری اتریوم و کاردانو

اتریوم یک بلاکچین یکپارچه است که همه تراکنش‌ها و قراردادهای هوشمند در یک لایه اجرا می‌شوند. این یکپارچگی مزیت سازگاری و سادگی دارد، اما در ظرفیت تراکنش‌ها محدودیت ایجاد می‌کند. به همین دلیل در چند سال اخیر شبکه شاهد تولد ده‌ها راهکار لایه دوم مانند «آپتیمیسم» (Optimism)، «آربیتروم» (Arbitrum) و «بیس» (Base) بوده است. این شبکه‌های جانبی تراکنش‌ها را خارج از زنجیره اصلی پردازش می‌کنند و سپس نتیجه را روی اتریوم می‌نویسند. طبق داده‌های سال ۲۰۲۵ مجموع تراکنش‌های روزانه در این لایه‌ها به حدود ۳۰ میلیون می‌رسد که چندین برابر تراکنش‌های زنجیره اصلی است.

کاردانو از ابتدا با معماری لایه‌ای طراحی شد. جداسازی لایه تسویه و محاسبه باعث می‌شود ارتقای یک بخش تأثیری بر بخش دیگر نگذارد. کاردانو درحال توسعه راه‌حل‌های مقیاس‌پذیری خود مثل پروژه «هیدرا» (Hydra) است. در آزمایش‌های اولیه در سال ۲۰۲۴، هیدرا توانست بیش از یک میلیون تراکنش بر ثانیه در مسابقه بازی Doom پردازش کند. هر «سر» هیدرا توانایی پردازش حدود ۱۰۰۰ تراکنش بر ثانیه را دارد؛ بنابراین، با ترکیب چند سر، تعداد تراکنش‌ها به صدها هزار در ثانیه خواهد رسید. بااین‌حال، این فناوری هنوز در مرحله توسعه است و برخلاف راهکارهای لایه دوم اتریوم، به‌صورت گسترده به کار گرفته نشده است.

زبان‌های برنامه‌نویسی اتریوم و کاردانو

اتریوم از زبان برنامه‌نویسی «سالیدیتی» (Solidity) استفاده می‌کند که شباهت زیادی به جاوااسکریپت دارد. این شباهت باعث شده است توسعه‌دهندگان زیادی جذب شبکه شوند و اکوسیستم بزرگی از کتابخانه‌ها و ابزارهای متن باز شکل بگیرد. بر اساس داده‌های سایت Cryptometheus در اکتبر ۲۰۲۵، اکوسیستم اتریوم بیش از ۴۹۶۳ توسعه‌دهنده فعال دارد و در طول یک هفته بیش از ۵۰٬۰۰۰ کامیت (commit) در مخازن کد آن ثبت شده است. این حجم بالای فعالیت توسعه‌دهندگان نشان‌دهنده پویایی و پیشرو بودن اتریوم در میان بلاکچین‌ها است.

کاردانو بیشتر از زبان «هاسکل» (Haskell) و ابزار مشتق‌شده آن با نام «پلتوس» (Plutus) استفاده می‌کند. هاسکل زبان تابعی و دانشگاهی است که بر اثبات‌های ریاضی و امنیت تمرکز دارد. همین موضوع، هم مزیت و هم محدودیت محسوب می‌شود. درحالی‌که کدهای نوشته‌شده در کاردانو از خطاهای کمتری رنج می‌برند و امنیت بالایی دارند، تعداد توسعه‌دهندگانی که مسلط به این زبان‌ هستند، کم‌تر است. در شبکه کاردانو طی یک سال گذشته حدود ۱۵٬۸۶۸ کامیت انجام شده که کمی بیشتر از اتریوم است، ولی تعداد توسعه‌دهندگان فعال در اکوسیستم کاردانو حدود ۱۵۳ نفر است. این آمار نشان می‌دهد که جامعه توسعه‌دهندگان کاردانو کوچک‌تر ولی پرتلاش است.

ظرفیت و سرعت تراکنش‌ها در اتریوم و کاردانو

اتریوم پس از مرج توانست زمان نهایی‌شدن بلاک‌ها را به حدود ۱۳ دقیقه کاهش دهد. در عمل، این شبکه در سال ۲۰۲۵، به‌طور میانگین ۱۳ تراکنش بر ثانیه را پردازش می‌کند. البته باتوجه‌به استفاده از لایه‌های دوم، ظرفیت واقعی اتریوم بسیار بیشتر است.

کاردانو از نظر تئوری می‌تواند ۲۵۰ تراکنش بر ثانیه را در لایه یک انجام دهد اما بر اساس آمار عملی، میانگین تعداد تراکنش‌های روزانه کاردانو در سه‌ماهه پایانی ۲۰۲۴ تا ابتدای ۲۰۲۵ بین ۳۴٬۶۰۰ تا ۱۳۷٬۲۰۰ تراکنش در روز بوده است که معادل ۰٫۴ تا ۱٫۶ تراکنش بر ثانیه می‌شود؛ بنابراین هنوز راه درازی برای رسیدن به ظرفیت اسمی دارد. انتظار می‌رود با عرضه پروتکل هیدرا و «میتریل» (Mithril) این ارقام افزایش یابند.

کارمزد تراکنش در اتریوم و کاردانو

کارمزد تراکنش در اتریوم به‌صورت پویا و وابسته به عرضه و تقاضا است. در زمان‌های شلوغ ممکن است کارمزد یک انتقال ساده به چند دلار برسد، درحالی‌که در زمان آرامش شبکه می‌تواند کمتر از یک دلار باشد. به همین دلیل، بسیاری از کاربران برای کاهش هزینه از لایه‌های دوم استفاده می‌کنند. در مقابل، کاردانو کارمزد بسیار کمتری دارد. بر اساس داده‌های CoinLaw، متوسط کارمزد هر تراکنش کاردانو در سال ۲۰۲۵ حدود ۰٫۰۴ دلار بوده است. این اختلاف بزرگ یکی از دلایل محبوبیت کاردانو بین کاربران عادی است. معادله کارمزد در کاردانو شامل یک بخش ثابت و یک ضریب متناسب با اندازه تراکنش است که باعث می‌شود هزینه‌ها پیش‌بینی‌پذیر باشند.

انرژی مصرفی و تأثیرات زیست‌محیطی

هر دو شبکه پس از بهره‌گیری از PoS مصرف انرژی خود را به‌طور چشمگیری کاهش داده‌اند. بر اساس گزارش‌های ۲۰۲۵، مصرف سالانه انرژی اتریوم حدود ۰٫۰۰۲۶ تراوات‌ساعت و مصرف کاردانو حدود ۰٫۰۰۳۱ تراوات‌ساعت است. انرژی هر تراکنش در کاردانو حدود ۰٫۰۰۴ کیلووات‌ساعت اعلام شده و بیش از ۹۷ درصد استخرهای سهام کاردانو در مناطق کم‌کربن قرار دارند. این ارقام نشان می‌دهد هر دو شبکه نسبت به دوران اثبات کار انرژی بسیار کمتری مصرف می‌کنند و گزینه‌های مناسبی برای سرمایه‌گذاران با دغدغه محیط زیست هستند.

مقیاس و تنوع قراردادهای هوشمند

اتریوم بزرگ‌ترین بازار قراردادهای هوشمند است. هر ماه حدود ۸۵٬۰۰۰ قرارداد جدید روی این شبکه مستقر می‌شود که بیش از ۹۴درصد آن‌ها با زبان سالیدیتی نوشته شده‌اند. در مقابل، در کاردانو حدود ۵۸۰۰ قرارداد هوشمند جدید در ماه ایجاد می‌شود و ۸۷درصد آن‌ها با پلتوس طراحی شده‌اند. این اختلاف نشان‌دهنده برتری اتریوم در جذب توسعه‌دهندگان و پروژه‌ها است. همچنین میزان شکست قراردادها در اتریوم حدود ۱٫۹ درصد و در کاردانو ۰٫۷ درصد بوده که بیانگر ثبات کاردانو است.

دیفای و ارزش قفل‌شده

شبکه اتریوم با بیش از ۵۱ میلیارد دلار ارزش قفل‌شده (TVL) در پلتفرم‌های دیفای، بزرگ‌ترین سهم بازار را در اختیار دارد. پروتکل‌های برجسته‌ای مانند آوه (AAVE)، لیدو (Lido) و آیگن‌لیر (EigenLayer) در این شبکه فعالیت می‌کنند و کاربران می‌توانند با سپرده‌گذاری یا وام‌گیری، سودهای متنوعی کسب کنند. لایه‌های دوم نیز امکان استفاده از دیفای با کارمزدهای بسیار پایین را فراهم کرده‌اند.

در سوی دیگر، کاردانو در مارس ۲۰۲۵ حدود ۳۴۰ میلیون دلار ارزش قفل‌شده داشت. پروتکل‌های اصلی آن شامل لیک‌وید (Liqwid) برای وام‌دهی، مینی‌سواپ (Miniswap) برای تأمین نقدینگی و ایندیگو (Indigo) برای دارایی‌های مصنوعی هستند. هرچند رشد دیفای در کاردانو طی سال‌های اخیر سرعت گرفته، این اکوسیستم هنوز در ابتدای راه است و نسبت به اتریوم سهم کوچکی دارد.

توکن‌های غیرمثلی و کاربردهای دیگر

اتریوم اولین شبکه‌ای بود که NFTها را به‌طور فراگیر معرفی کرد. بازارهای بزرگی مانند  OpenSea ، Blur و Rarible عمدتاً از شبکه اتریوم استفاده می‌کنند و حجم معاملات NFT در این شبکه چندین برابر بیش از سایر بلاکچین‌هاست. در مقابل، کاردانو نیز در سال‌های اخیر بستر خود را برای NFTها فراهم کرده است و مجموعه‌هایی مانند Clay Nation و SpaceBudz روی آن فعالیت می‌کنند، اما حجم معاملات و شهرت آن همچنان کمتر است.

کاردانو به‌دلیل تمرکز بر پروژه‌های کاربردی مانند هویت دیجیتال، رأی‌گیری و مدیریت زنجیره تأمین در کشورهای درحال‌توسعه، شناخته می‌شود. بسیاری از سازمان‌ها و دولت‌ها از بستر کاردانو برای ردیابی محصولات و ایجاد هویت قابل‌اعتماد استفاده می‌کنند. این کاربردها گرچه سود مستقیم کمتری نسبت به دیفای دارند، می‌توانند ارزش بلندمدت ایجاد کنند.

برای تبدیل‌شدن به اعتبارسنج در اتریوم باید حداقل ۳۲ اتر در قرارداد سپرده‌گذاری قفل شود. پاداش سالانه پایه حدود ۳٫۵ درصد است و با دریافت پاداش‌های ناشی از فرصت‌های استخراج ارزش (MEV) می‌تواند به ۴۳۵ تا ۵٫۵ درصد برسد. کاربران معمولا از «پروتکل‌های سهام‌گذاری مایع» مانند Lido، Rocket Pool یا Coinbase استفاده می‌کنند؛ این پلتفرم‌ها در مقابل سپرده شما، توکن‌های مشتقه‌ای مثل stETH یا rETH صادر می‌کنند که می‌توانید در دیفای نیز از آن‌ها استفاده کنید. بااین‌حال، استفاده از این پروتکل‌ها باعث تمرکز سهام در دست چند ارائه‌دهنده شده است. مثلاً لیدو حدود ۲۷٫۴ درصد از سهام اتریوم را در اختیار دارد و همراه کوین بیس و بایننس بیش از ۴۰ درصد از سهام را کنترل می‌کنند. چنین تمرکزی خطر حاکمیتی به‌همراه دارد.

شرایط استیکینگ در اتریوم

علاوه بر این، سهام‌گذاری اتریوم دارای «صف خروج» است؛ یعنی افرادی که قصد دارند سهام خود را خارج کنند، باید مدتی صبر کنند. در میانه ۲۰۲۵ متوسط زمان انتظار حدود ۱٫۸ روز گزارش شد. 

شرایط استیکینگ در کاردانو

کاردانو مدل ساده‌تری برای سهام‌گذاری دارد. هر کاربر می‌تواند حتی با یک ADA به یکی از استخرهای سهام بپیوندد و هیچ حداقل سرمایه‌ای وجود ندارد. در این مدل، کاربران کنترل کلیدهای خصوصی خود را حفظ می‌کنند و نیازی به قفل کردن دارایی‌ها نیست؛ بنابراین خروج از سهام‌گذاری بلافاصله و بدون هزینه انجام می‌شود. متوسط بازدهی سهام در کاردانو حدود ۲ تا ۴ درصد است و برخی استخرهای بهینه می‌توانند تا ۴٫۲ درصد سود سالانه پرداخت کنند. به‌دلیل نبود اسلشینگ، ریسک ازدست‌دادن سرمایه تقریباً صفر است، هرچند خطا یا سهل‌انگاری استخر می‌تواند به کاهش پاداش منجر شود.

کاردانو توانسته است بخش زیادی از عرضه ADA را درگیر سهام‌گذاری کند؛ به‌طوری که بیش از ۲۴٫۶ میلیارد ADA  در استخرها قفل شده و این رقم حدود ۷۰ درصد عرضه کل است. این مشارکت بالا به غیرمتمرکز شدن شبکه کمک می‌کند. همچنین توزیع استخرها متوازن‌تر است و هیچ استخر واحدی سهم غالب ندارد؛ این موضوع ریسک تمرکز و حملات هماهنگ را کاهش می‌دهد.

مقایسه ریسک‌های اتریوم و کاردانو

در اتریوم علاوه بر اسلشینگ، یکی از دغدغه‌ها وابستگی به شرکت‌های ابری است. بیش از ۶۰ درصد نودهای اتریوم روی سرویس‌های آمازون، مایکروسافت یا گوگل میزبانی می‌شوند. این وابستگی می‌تواند در شرایط خاص، به آسیب‌پذیری شبکه منجر شود. همچنین پروتکل‌های سهام‌گذاری مایع، مانند Lido، ممکن است به دلایلی همچون حمله فنی یا تصمیمات حاکمیتی، کنترل درصد زیادی از سهام را در دست بگیرند.

در کاردانو ریسک اصلی پایین‌تر است زیرا قرارداد هوشمند هاسکل سخت‌تر است و استخرها معمولاً مستقل و پراکنده‌اند. بااین‌حال، تأخیر طولانی در نهایی‌شدن بلاک‌ها (گاهی تا چند روز) و کمبود نقدشوندگی در صرافی‌های غیرمتمرکز ممکن است برای کاربران حرفه‌ای مشکل‌زا باشد.

کاربران فعال و آدرس‌های کیف پول

طبق آمار CoinLaw، تعداد آدرس‌های فعال روزانه در اتریوم حدود ۱٫۱ تا ۱٫۳ میلیون بوده و کل آدرس‌های ایجادشده به بیش از ۲۵۵ میلیون رسیده است. در مقابل، کاردانو حدود ۲۴ تا ۵۴ هزار آدرس فعال روزانه دارد و مجموع کیف‌پول‌ها به ۶٫۱ میلیون عدد می‌رسد. این تفاوت نشان می‌دهد که تعداد کاربران و تراکنش‌ها در اتریوم چندین برابر بیشتر است. درعین‌حال، کاردانو در کشورهای درحال‌توسعه و پروژه‌های دولتی محبوبیت رو به رشدی دارد.

حجم معاملات و نقدینگی

اتریوم دومین ارز بزرگ بازار پس از بیت کوین است و ارزش بازار آن در نیمه ۲۰۲۵ حدود ۴۲۳ میلیارد دلار برآورد شده است، درحالی‌که ارزش بازار کاردانو حدود ۳۱ میلیارد دلار است. چنین تفاوتی باعث می‌شود نقدینگی اتریوم بسیار بیشتر باشد؛ یعنی به‌راحتی می‌توانید مقادیر بالا را خرید و فروش کنید بدون اینکه قیمت به‌شکل چشم‌گیری تغییر کند. کاردانو به دلیل ارزش بازار کوچک‌تر، نوسانات بیشتری دارد و ممکن است جابه‌جایی‌های بزرگ، قیمت را بیشتر تغییر دهد.

حاکمیت در اتریوم

اتریوم از مدل حاکمیت ترکیبی استفاده می‌کند. پیشنهادهای بهبود شبکه (EIP) ابتدا توسط توسعه‌دهندگان ارائه شده و سپس در انجمن‌ها و مخازن GitHub بحث می‌شود. در نهایت، تغییرات توسط تیم‌های توسعه و اعتبارسنج‌ها در به‌روزرسانی‌های نرم‌افزاری اعمال می‌شود. تصمیم‌گیری‌ها بیشتر در فضای آکادمیک و انجمن‌های فنی شکل می‌گیرد و گاهی کاربران عادی احساس می‌کنند نقشی در تصمیم‌گیری ندارند.

یکی از ویژگی‌های منحصربه‌فرد کاردانو مدل «حاکمیت زنجیره‌ای» است. در این مدل، کاربران می‌توانند ADA خود را به نمایندگان رأی‌گیری (Delegate Representatives) واگذار کنند تا درباره پیشنهادهای ارتقای شبکه رأی دهند. ساختار جدیدی به نام کمیته قانون اساسی (Constitutional Committee) نیز ایجاد شده است که باید بر اجرای رای‌ها نظارت کند. در سال ۲۰۲۵، کاردانو وارد دوره «ولتر» شده است که هدف آن تکمیل حاکمیت زنجیره‌ای و واگذاری کامل اختیار شبکه به جامعه کاربری است. این مدل شفافیت و مشارکت بیشتری نسبت به اتریوم فراهم می‌کند، ولی فرایند تصمیم‌گیری ممکن است زمان‌بر شود.

نقشه راه و چشم‌انداز آینده اتریوم و کاردانو

پس از مرج، اتریوم وارد فاز «سرج» (Surge) شده است که هدف آن افزایش مقیاس‌پذیری شبکه است. یکی از اجزای مهم این فاز «پروتو دنک‌شاردینگ» (Proto‑Danksharding) است که در به‌روزرسانی «دنکان» (Dencun) در مارس ۲۰۲۴ اجرا شد. این ویژگی از تراکنش‌های جدیدی به نام «تراکنش‌های حبابی» برای ذخیره داده‌های حجیم خارج از زنجیره استفاده می‌کند و هزینه داده‌های لایه دوم را ۱۰ تا ۱۰۰ برابر کاهش می‌دهد.

گام‌های بعدی شامل اضافه کردن درخت‌های «ورکل» (Verkle Trees) است که می‌تواند ظرفیت شبکه را به ۱۰۰.۰۰۰ تراکنش در ثانیه برساند. همچنین مفهوم «حساب انتزاعی» (Account Abstraction) قرار است رابط کاربری کیف ‌پول‌ها را ساده‌تر و امنیت را افزایش دهد. انتظار می‌رود این ارتقاها در سال‌های ۲۰۲۵ تا ۲۰۲۷ عملی شوند.

کاردانودر دوره ولتر قصد دارد حاکمیت زنجیره‌ای را تکمیل کند؛ تغییراتی مانند CIP-1694 قرار است نحوه رای‌گیری و تشکیل نمایندگان را مشخص کند. پس از آن، پروژه «هیدرا» که به‌طور آزمایشی اجرا شده، باید به مرحله تولید برسد تا امکان پردازش هزاران تراکنش بر ثانیه فراهم شود. 

هم‌چنین کاردانو در حال آزمایش زنجیره‌های جانبی (Sidechains) است. در سال ۲۰۲۵ شبکه EVM سازگار کاردانو راه‌اندازی شد و به توسعه‌دهندگان امکان داد از زبان سالیدیتی روی کاردانو استفاده کنند. این گام می‌تواند مانع زبانی کاردانو را کاهش دهد و برنامه‌نویسان بیشتری را جذب کند. انتظار می‌رود ۲۰۲۶ و ۲۰۲۷ سال‌های حیاتی برای اثبات کارآیی این قابلیت‌ها باشند.

سرمایه‌گذاری روی اتریوم و کاردانو

انتخاب میان اتریوم و کاردانو تا حد زیادی به اهداف سرمایه‌گذار، بازه زمانی و تحمل ریسک بستگی دارد. در ادامه برخی نکات کلیدی را مرور می‌کنیم:

مقیاس بازار و نقدینگی

اتریوم دومین ارز بزرگ بازار است و نقدینگی بالایی دارد. این ویژگی برای سرمایه‌گذاران بزرگ اهمیت دارد، زیرا می‌توانند بدون تأثیر زیاد بر قیمت، مقدار زیادی اتر خرید و فروش کنند. کاردانو به‌دلیل ارزش بازار کوچک‌تر، نوسانات بیشتری دارد اما همین موضوع می‌تواند فرصت رشد بیشتر را فراهم کند.

اکوسیستم و کاربردهای تجاری

اتریوم در حوزه دیفای، NFT و بازی‌های بلاکچینی دست بالا را دارد و توسعه‌دهندگان زیادی مشغول ساخت برنامه روی این شبکه هستند. کاردانو در حوزه هویت دیجیتال و پروژه‌های دولتی درحال پیشرفت است و اکوسیستم دیفای کوچک‌تری دارد. سرمایه‌گذاران بلندمدت که به کاربری واقعی اهمیت می‌دهند ممکن است اتریوم را گزینه مطمئن‌تری بدانند، درحالی‌که کسانی که به پروژه‌های جدید و نوآوری‌های آکادمیک علاقه دارند، کاردانو را جذاب‌تر می‌یابند.

سهام‌گذاری و کسب درآمد

هر دو شبکه امکان کسب درآمد منفعل از طریق استیکینگ را فراهم می‌کنند. میانگین سود سالانه در اتریوم حدود ۳٫۵ تا ۵ درصد است و با استفاده از پروتکل‌های سهام‌گذاری مایع می‌توان کارآیی سرمایه را افزایش داد؛ اما باید ریسک‌های اسلشینگ و تمرکز را در نظر گرفت. کاردانو سودی بین ۲ تا ۴٫۲ درصد ارائه می‌دهد و خروج از سهام‌گذاری سریع است. این مدل برای سرمایه‌گذاران محافظه‌کار که به‌دنبال درآمد پایدار هستند مناسب‌تر است.

هزینه تراکنش‌ها و کاربری روزمره

کاردانو کارمزدهای بسیار پایین‌تری نسبت به اتریوم دارد و این مزیت در استفاده‌های روزمره و خرد اهمیت زیادی دارد. بااین‌حال، کاردانو هنوز به‌اندازه اتریوم پذیرفته نشده است و برخی صرافی‌ها یا خدمات از ADA پشتیبانی نمی‌کنند. سرمایه‌گذارانی که به‌دنبال استفاده از برنامه‌های دیفای هستند، باید بررسی کنند آیا پلتفرم مورد نظرشان از ADA یا ETH پشتیبانی می‌کند یا خیر.

آینده فناوری و نقشه راه

اتریوم به‌دلیل جامعه توسعه‌دهندگان بزرگ و سرمایه زیاد احتمالاً بتواند سریع‌تر مقیاس‌پذیری خود را افزایش دهد و محدودیت‌های فعلی را رفع کند. کاردانو نیز با هیدرا و میتریل تلاش می‌کند به مقیاس بالا برسد اما موفقیت این پروژه‌ها هنوز مشخص نیست و نیازمند زمان است.

می‌توان گفت اتریوم گزینه‌ای مناسب برای سرمایه‌گذاران میانه‌رو و کسانی است که به‌دنبال پلتفرم پایدار با اکوسیستم گسترده و نقدینگی بالا هستند. کاردانو بیشتر برای کسانی جذاب است که به پروژه‌های جدید، تحقیقات علمی و مشارکت اجتماعی اهمیت می‌دهند و به‌دنبال سرمایه‌گذاری با ریسک و پتانسیل رشد بیشتر هستند.

اتریوم و کاردانو هر دو تلاش می‌کنند مشکلات بلاکچین‌های نسل اول را حل کنند؛ اما رویکردهای متفاوتی دارند. اتریوم با تمرکز بر توسعه سریع و پذیرش گسترده، موفق شد اکوسیستم بزرگی ایجاد کند و پس از مرج، مصرف انرژی را به‌طور چشمگیری کاهش دهد. کاردانو با تکیه بر تحقیقات دانشگاهی و معماری لایه‌ای، راهکارهای مبتکرانه‌ای برای مقیاس‌پذیری ارائه می‌دهد و مدل حاکمیت آن امکان مشارکت مستقیم کاربران را فراهم کرده است. اختلاف در زبان‌های برنامه‌نویسی و تعداد توسعه‌دهندگان باعث شده اتریوم در کوتاه‌مدت سریع‌تر رشد کند، درحالی‌که کاردانو آرام‌تر اما با دقت و امنیت بالاتر پیش می‌رود. 

بنابراین، هیچ پاسخ قطعی برای این پرسش وجود ندارد که کدام ارز برای خرید بهتر است. هر دو پروژه نقاط قوت و ضعف خود را دارند و انتخاب به میزان تحمل ریسک، افق سرمایه‌گذاری و اعتقاد شخص به آینده فناوری بستگی دارد.

سؤالات متداول

آیا الگوریتم اثبات سهام اتریوم و کاردانو مشابه است؟

خیر. هر دو از مدل PoS استفاده می‌کنند، اما اتریوم به اعتبارسنج‌هایی با ۳۲ اتر نیاز دارد و برای رفتار مخرب اسلشینگ دارد، در حالی که کاردانو حداقل سرمایه ندارد و اسلشینگ انجام نمی‌شود.

کدام شبکه کارمزد کمتری دارد؟ اتریوم یا کاردانو؟

کارمزد تراکنش در کاردانو به‌مراتب کمتر و معمولاً حدود چند سنت است، درحالی‌که کارمزد اتریوم بسته به ازدحام شبکه ممکن است چند دلار یا بیشتر باشد. البته استفاده از لایه‌های دوم در اتریوم می‌تواند هزینه‌ها را کاهش دهد.

کدام ارز قابلیت رشد بیشتری دارد؟

اتریوم به‌دلیل اکوسیستم بزرگ و اعتماد بازار، رشد نسبتا پایداری دارد. کاردانو به‌خاطر ارزش بازار کوچک‌تر و پروژه‌های نوپا ممکن است رشد بیشتری تجربه کند، اما این رشد با ریسک بیشتری همراه است.

آیا کاردانو واقعاً غیرمتمرکزتر از اتریوم است؟

سطح تمرکز در اتریوم به‌دلیل سلطه چند ارائه‌دهنده سهام‌گذاری مایع و تمرکز گره‌ها در مراکز داده خاص بالاتر است. در کاردانو توزیع استخرها متعادل‌تر است و کاربران کنترل بیشتری بر دارایی خود دارند، اما تعداد توسعه‌دهندگان و کاربران آن کمتر است.

نقشه راه اتریوم و کاردانو چگونه است؟

اتریوم درحال بهبود مقیاس‌پذیری و کارآیی است و قصد دارد به ۱۰۰٬۰۰۰ تراکنش بر ثانیه برسد. کاردانو نیز با پروژه‌هایی مانند هیدرا، میتریل و ولتر در تلاش است شبکه‌ای مقیاس‌پذیر و تحت کنترل جامعه ایجاد کند.

منبع: سایت nobitex